Uzmanından uyarı: 'Şah damarı kontrolü hayat kurtarıyor'
Boynun her iki yanındaki, beynin yeterli kan akışını sağlayan şah damarlarının kontrolü, bazı durumlarda hayati önem taşıyabiliyor. Felç riskinin önlenebilir sebeplerinden biri olan bu damar darlıklarına dikkat çeken Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Ahmet Okyay, özellikle 50 yaş ve üzeri vatandaşları uyardı.
Op. Dr. Okyay, şah damarlarındaki daralmaların aslında vücuttaki damar sertliğinin bir yansıması olduğunu belirtti. 50 yaş üstü kişiler, kronik rahatsızlıkları bulunanlar ve ailelerinde damar hastalığı öyküsü olanların bu konuda daha hassas olmaları gerektiğini söyledi.
Felcin toplumda en korkutucu sağlık sorunlarından biri olduğunu vurgulayan Okyay, “Felç; beyin damarlarının tıkanması veya kanaması sonucunda oluşur ve sadece hastayı değil, yakın çevresini de derinden etkiler. Felç geçiren kişi, günlük yaşamında yemek yemekten yürümeye hatta konuşmaya kadar temel ihtiyaçlarını tek başına karşılayamaz hale gelebilir. Ancak felç riskini önceden saptamak çoğu zaman mümkündür. Özellikle şah damarındaki daralmalar, ileride felç gelişebileceğinin en önemli göstergesidir” dedi.
Felci önlemenin, felçle yaşamaktan çok daha basit olduğunu ifade eden Okyay, 50 yaş üzeri ve risk faktörleri taşıyan bireylere düzenli şah damarı muayenesi yaptırmalarını tavsiye etti.
“ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR”
Basit bir doppler ultrason muayenesinin felç riskini ortaya çıkarabileceğini belirten Okyay, “Biz sıkça söyleriz: ‘Felci tespit etmek kolaydır, felçle yaşamak zordur.’ Şah damarındaki daralmalar yıllarca belirti vermeden ilerleyebilir. Hasta herhangi bir rahatsızlık hissetmeyebilir, fakat bir gün pıhtı atması felçle sonuçlanabilir. Rutin bir şah damarı muayenesiyle riskli hastaları erkenden belirliyor ve gerekli önlemleri alıyoruz. Bu hem hastanın hayatını kurtarıyor hem de yaşam kalitesini koruyor” ifadelerini kullandı.
Sadece felç riski değil, tüm damar sağlığının da şah damarı ultrasonuyla takip edilebileceğini söyleyen Okyay, “Vücuttaki damarlar birbirine bağlıdır. Şah damarındaki daralma bize kalp ve bacak damarlarının durumu hakkında önemli bilgiler verir. Bu yüzden şah damarı ultrasonu, vücudun damar yapısını anlamak için adeta bir pencere görevi görür” dedi.
“KİMLER RİSK ALTINDA?”
Özellikle 50 yaş üstü bireylerin bu kontrolü yaptırması gerektiğini vurgulayan Okyay, yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol, sigara kullanımı ve ailede kalp-damar hastalığı öyküsü olanların felç riskinin normal bireylere göre çok daha yüksek olduğunu belirtti.
“MUAYENE BASİT VE AĞRISIZ”
Şah damarı ultrasonunun kısa ve ağrısız bir işlem olduğunu dile getiren Okyay, “Korkulacak bir durum yok. İşlem sadece birkaç dakika sürer ve radyasyon içermez. Basit bir boyun ultrasonu gibi düşünülebilir. Sonuç hemen çıkar ve risk varsa erken müdahale edilebilir. Birkaç dakikanızı ayırarak hem kendinizi hem de ailenizi büyük bir felç riskinden koruyabilirsiniz” diyerek özellikle risk grubundaki bireylere çağrıda bulundu.
