Yağmur bombası çare mi?

Edirne'de kış mevsiminde yaşanan kuraklıklar, üreticiyi tedirgin ederken, çeşitli çözüm önerilerini de gündeme getiriyor. Üreticiler, kuraklığa karşı çareler ararken, Edirne merkez başta olmak üzere ilçelerde, beldelerde ve köylerde düzenlenen yağmur duaları da dikkat çekiyor. Edirne'de 2009-2014 yılları arasında İl Genel Meclisi Üyeliği görevinde bulunan Asım Uyguner de kuraklığa karşı yeni bir çözüm önerisini sosyal medya platformu '˜Facebook' üzerinden paylaşarak, kamuoyunu kuraklığa karşı çare bulmaya davet etti. Uyguner, paylaşımında kuraklığa karşı 1990'lı yıllarda ve 2008 yılında İstanbul'da yağmur bombası uygulamasının kullanıldığını belirtirken; Edirne'deki kuraklığa karşı uygulamanın kullanılabileceğini söyledi. Uyguner, yağmur bombası uygulamasıyla ilgili GÜNDEM'e yaptığı açıklamada; '1990'lı yıllarda Nurettin Sözen, 2008 yılında ise Kadir Topbaş, yağmur bombası uygulamasını İstanbul'da uygulamış. Yağmur bombası, bulutlar geldiği zaman atılan gümüş iyodürdür. Bunlar atıldıktan sonra soğuyor. Ama bulutların da, iklimin de soğuk olması gerekiyor. Mayıs ayından sonra atılan yağmur bombalarının başarı şansı düşüyor. O yüzden hava sıcaklıkları düşük seviyelerdeyken yapılması gerekiyor. İstanbul'da iki kez uygulanmış. İsrail, ABD gibi gelişmiş ülkeler de bu uygulamayı kullanıyor' ifadelerine yer verdi.

Uyguner, uygulamayı Edirne Ziraat Odası'na da önerdiğini açıklarken; 'Biz, Edirne Ziraat Odası önceki dönem Başkanı Cengiz Yorulmaz'a da çiftçiler olarak bu uygulama hakkında çalışma yapmalarını önermiştik. Bu kuraklık bizi üzecek. Her sene, bir önceki seneyi aratıyor. Yağış oranı gittikçe düşüyor. Bu kuraklık, sadece yağmur duası ile geçecek bir şey değil. Biz yine duamızı yaparız ama akıl, bilim ve teknolojiyi artık kullanmak gerek. Bu kuraklık, bu sene çiftçimizi kötü duruma düşürecek' dedi.

'Bakanlık düzeyinde çalışma gerekli'

Uyguner, açıklamalarında özellikle buğday üreticilerinin yaşayacağı olumsuzluklara da dikkat çekerken; 'Çiftçilerimiz, hava sıcaklıklarının bu seviyelerde devam etmesi durumunda yaklaşık bir hafta sonra tarlaların kumsal olan yerlerindeki ekinlerde sararmalar meydana geleceğini söylüyorlar. Ekinin tam boy atma zamanı geliyor. O yüzden yağış olması lazım. Biz yağmur bombası uygulamasını 2-3 ay sonraya ötelersek de başarı şansı düşüyor. Bence şimdiden bu uygulama konusunda kamuoyu oluşması lazım. Edirne Ziraat Odası'nın, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü'nün bu konuda bir adım atması gerekir. Bu uygulama tek taraflı istemekle de olmaz. Devlet-millet işbirliğiyle yapılabilir. Tarım ve Orman İl Müdürlüğü'nün Edirne'deki kuraklık üzerine Tarım ve Orman Bakanlığı düzeyinde bir çalışma yapması lazım' sözlerine yer verdi.

'Çeltiğe kota gelebilir'

Kendisinin de üretici olduğunu dile getiren Uyguner; 'Ben de ekmeğimi tarım ve hayvancılıktan kazanıyorum. Bu kuraklıkla birlikte Edirne ekonomik bir kayba uğradığında çiftçinin hali ne olacak? Çeltik komisyonu, çok yakın bir zamanda çeltik ekimini yasaklayabilir. Çünkü Tunca'da, Meriç'te su yok ve yeraltı suları düşük seviyelerde. Çeltikte kota konabilir, bazı isimlere çeltik ektirilmeyebilir. Çiftçimiz mağdur olabilir. Türkiye'de çeltik üretim oranının yarıdan fazlası Edirne'den sağlanıyor. Edirne büyük bir ekonomik kayba uğrayabilir. Elimizden gelen ne varsa yapmaya çabalayalım' dedi.

'Uygulamalar başarılı olmadı'

Uyguner'in Edirne'de kuraklığa karşı yağmur bombası uygulamasının kullanılmasını önermesinin ardından Meteoroloji Mühendisleri Odası Edirne İl Temsilcisi Bilhan Dalkılıç da GÜNDEM'e konuyla ilgili açıklamalarda bulundu. Dalkılıç, Türkiye'de yağmur bombası denemelerinin başarılı olmadığını belirtirken; 'Yağmur bombası uygulamasının kanuni altyapısı da yok. Uygulamanın altyapısını üniversiteler belirleyebilir ama bu konuda çalışacak bir merci de yok. Herkes de yağmur bombası uygulamasını yapamaz. Çünkü bölgenin iklimiyle oynuyorsunuz. Bugüne kadar olumlu bir uygulaması yok. Sadece internette dolaşan birtakım bilgiler var' ifadelerine yer verdi.

'2 aylık yağış oranı 38 mm'

Edirne'nin sınır kenti olması nedeniyle yağmur bombası uygulamasına Yunanistan ve Bulgaristan'dan da tepki gelebileceğini söyleyen Dalkılıç; 'O yüzden reelde Edirne'de uygulaması yok. Şu anda da Ocak ve Şubat aylarında Edirne'deki toplam yağış oranı 38 mm civarında. 1990'lı yıllarda Bulgaristan'dan su satın alındı ama orada da durum kritik. Şu anda dışarıdan su satın alma gündemi de yok ama olursa yaz aylarında olabilir' dedi.