Tarihi cezaevi ayağa kalkacak

Edirne Yerel Tarih Grubu'nun Aralık ayı toplantısına konuşmacı olarak Edirne Cumhuriyet Başsavcısı Fatih Karabacak katıldı. Edirne'de 1 yıldır görev yapan Karabacak, toplantıda 'Edirne Açık İnfaz Kurumu İşyurdu Müdürlüğü Mimari Restorasyon Uygulamaları İş Kolu' faaliyetleri, Edirne Ceza İnfaz Kurumları Sorumluluk Alanlarında Bulunan Tarihi Yapılar' başlıkları adı altında sunumlar yaptı.

Edirne tarihine meraklı çok sayıda kişinin katıldığı toplantıda, Edirne Tarım Açık Cezaevi Mimari Restorasyon İş Kolu'nun kurulma aşamasını anlatan Karabacak, 'Tutukluların özgürlüklerinin kısıtlanmasından ziyade eğitim faaliyetleri, modern infaz kurumlarının en temel amaçlarından birisi. Kanunlarımızda düzenlemeler var. Cezaevlerinde kişiliğini geliştirerek, yeni el becerileri elde etmesini sağlayacak, suç işleme eğilimini yok etmeyi sağlayacak ve salıverme sonrasını hazırlayacak programlar uygulanıyor. Bir program dahilinde hükümlü bu sürece dahil edilir. Bu istisnasız her hükümlü için uygulanır, takip edilir. Türkiye genelinde 2019 yılında 306 iş yurdunda 180 iş kolunda mesleki eğitim almaktadır' dedi.

'Mimari restorasyonda açığı fark ettik'

Mimari Restorasyon İş Kolu'nda bir açık bulunduğunu fark ettiklerinde harekete geçtiklerini anlatan Karabacak, 'Restorasyon işçisi konusundaki açığı görünce Edirne Ceza İnfaz Kurumu bunu sahiplendi. '˜Restorasyon İş Kolu'nu kurduk. Hükümlülere sadece restorasyon işçiliğini öğretmiyoruz, bunun yanında tarihi yapılara yaklaşım ve tarihi kültürü öğreniyorlar. Neden Edirne tercih edildi; Ceza İnfaz Kurumumuzun talebi, Edirne'de çok sayıda tarihi eser bulunması ve restorasyon çalışmalarının farklı branşlarda devam ediyor olması nedeniyle İş Yurtları Daire Başkanlığımız Edirne'yi tercih etti. Farklı illerde denenmiş ama başlama aşamasına gelmemiş. Bizim talebimiz kabul edince tescilli bir iş kolumuz var artık. 6 Mayıs 2019 tarihinde faaliyete geçti' ifadelerine yer verdi. 

Sıra Kapalı Cezaevinde

Edirne Ceza İnfaz Kurumları sorumluluk alanlarında bulunan tarihi yapılar ve mimari restorasyon uygulamaları konusunda Edirnelilere müjdeli bir haber veren Karabacak, Sultan II. Mahmut tarafından 1827 yılında 'Asakir-i Mansure-i Muhammediye' ordusu için 'Piyade Kışla-ı Hümayyun'u olarak inşa ettirilen ve 1933 yılında çıkarılan kanunla Edirne Kapalı Cezaevi olarak kullanılan tarihi yapının restore edileceğini söyledi.

6-7 adet tarihi yapı bulunuyor

Karabacak, 'Piyade Kışla-ı Hümayyun kışlası içerisinde yer alan Mahmudiye Cami, Kışla Hamamı, Çifte Kuleli giriş kapısı. Yine açık cezaevi tarafında olan üstlendiğimiz Valide Sultan Çeşmesi, Hacıdoğan Tabya ve Ayvalık Tabya şeklinde 6-7 adet tarihi yapı üzerinde faaliyetleri sürdürmekteyiz. Bu kadar tarihi yapımız varsa, bunların restorasyonunu önermeliyiz' dedi. 

Yanık Kışla adıyla da biliniyor

Binanın tarihçesi hakkında bilgiler veren Karabacak, 'Tarihi bina, 4-5 defa büyük yangınlar geçirdiği için '˜Yanık Kışla' olarak bilinen Kapalı Ceza İnfaz Kurumu binası, 1827 tarihinde II. Mahmut döneminde Yeniçeri Ocağının kapatılmasıyla beraber modern ordu sistemine geçilmesiyle Piyade Kışla-ı Hümayun adıyla ilk kurulan kışlalardan birisi. 1933 yılında çıkarılan kanunla cezaevi oluyor. Türkiye'de 1936 yılında bir bölümü ilk defa ıslah evi olarak kullanılan tek yer. 1939-1945 yılları arasında tekrar askeri kışlaya çevrilen yapı, 1945 yılından bu yana cezaevi olarak kullanılmaktadır' ifadelerine yer verdi.

Tarihi yapının bir bölümünü Edirne Tarım Açık Cezaevi'ne tahsis edildiğini ifade eden Karabacak, 'İnşaatı devam eden yeni Ceza İnfaz Kurumu'nun faaliyete geçmesiyle birlikte, iş kolu faaliyetleri kapsamında restore edilerek personel eğitim merkezi, atölye ve sosyal tesis gibi amaçlarla işlevselleşebilir. Bir bölümünü halka açabiliriz. Binayı boşalttığımızda binanın kesinlikle boş kalmasını istemiyoruz. Boşaldığı anda sahipsiz kalıyor ve zaman içersinde yıkılıp kayboluyor. Bizim amacımız ve hedefimiz bu binayı korumak. Restorasyon iş kolunun bir amacı da bu. Restorasyon İş Kolu'ndaki mahkumlar burada ustalaşacaklar. Kullanılmayan bazı blokları temizlettik. Restorasyona buradan başlayabiliriz. Binayı geleceğe aktarmak istiyoruz' diye konuştu.

Alman mimar tasarladı

Edirne'nin şehir planını da çizdiği bilinen Alman mimar Ernst Arnold Egli tarafından tasarlanan kışla '“binasının Kuzey kanadı 1884 yılında yıktırılmış ve günümüzde Ceza İnfaz Kurumu olarak kullanılan 'L' planlı ana bina 1892 yılında tamamlandığı tarihi kaynak ve belgelerde yer alıyor.