Şarkın Demir Kilidi'nin fethi
İstiklal Marşı Şairi Mehmet Akif Ersoy'un, Edirne adlı şiirinde '˜Şarkın Demir Kilidi' olarak tasvir ettiği Edirne'nin, 658'inci fetih yılı, Edirne Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün gerçekleştirdiği törenlerle anıldı. 25 Kasım Stadı, Saraçlar Caddesi ve Atatürk Anıtı'nda düzenlenen törenlere Kakava ve Hıdrellez kutlamaları için kent dışından gelen turistler yoğun ilgi gösterirken Murad Hüdavendigar'ın ordu komutanları Lala Şahin Paşa, Hacı İlbey ve Evrenos Beyleri temsilen iki temsili atlının fetih yürüyüş kortejine katılması dikkat çekti.
Edirne Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Edirne'nin 658'inci fetih yılını düzenlediği programlarla kutladı. 25 Kasım Stadı'ndan Atatürk Anıtı'na gerçekleştirilen fetih yürüyüşü ile başlayan program, Saraçlar Caddesi'nde gösteriler ile sona erdi. 25 Kasım Stadı önünde oluşturulan fetih yürüyüşü kortejine Edirne Valisi Ekrem Canalp, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) Edirne Milletvekili Fatma Aksal, Edirne Garnizon Komutanı Tuğgeneral Yüksel Erdin, Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, kamu kurum ve kuruluş müdürleri, siyasi parti ve sivil toplum örgütü temsilcileri ile vatandaşlar katıldılar.
Edirne
Belediye Bandosu, Edirne Valiliği, Şehit Üsteğmen Efkan Yıldırım Ortaokulu ve
Meriç İlkokulu mehteran takımlarından oluşturulan mehteran takımı, Murad
Hüdavendigar'ın ordu komutanları Lala Şahin Paşa, Hacı İlbey ve Evrenos Beyleri
temsilen 2 adet temsili atlı ve fetih yürüyüş korteji, Saraçlar Caddesi'nden
geçerek Atatürk Anıtı'na yürüdü. Atatürk Anıtı'nda düzenlenen program Edirne
Valiliği, Edirne Garnizon Komutanlığı ve Edirne Belediye Başkanlığı çelenklerinin
anıta sunulması ile başlarken; Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal
Atatürk, silah arkadaşları ve tüm şehitler anısına bir dakikalık saygı
duruşunda bulunularak, İstiklal Marşı okundu. Törende Garnizon Komutanlığı
adına günün anlam ve önemini belirten konuşmayı Yüzbaşı Durmuş Bozkurt yaptı. Bozkurt,
konuşmasında Edirne'nin fethinin 658'inci yıldönümünü kutlamanın gurur ve
heyecanının yaşandığını belirterek; 'Edirne'nin fethinin, Türk tarihinde mümtaz
bir yeri, ayrı bir anlamı vardır. Mehmet Akif Ersoy'un, Edirne isimli şiirinde
de ifade ettiği üzere; '˜Edirne, Şarkın Demir Kilididir'. Meriç Tunca ve Arda
nehirlerinin birleştiği ve çeşitli yönlerden gelen yolların kesiştiği bir
noktada bulunan Edirne, stratejik öneme sahiptir. Edirne, Osmanlı Devleti'nde,
Orhan Bey'in vefatından sonra padişah olan I. Murad tarafından, 1361 yılında
fethedilmiş ve İstanbul'un fethine kadar Osmanlı Devleti'ne 92 yıl başkentlik
yapmıştır. I. Murad, Balkan fetihlerinin önünü açmak için öncelikle, kaderi su yolları
ile çizilen ve Der-i Saadet, yani Saadetin Kapısı olarak belirtilen Edirne'nin
fethedilmesini arzu ediyordu. Bu maksatla. I. Murad önce Edirne'ye gelen
yolların kontrolünü sağlamış, dışarıdan yardım ve destek imkânını engellemiş,
Lala Şahin Paşa komutasındaki kuvvetler ile Sazlıdere'de Bulgar-Bizans ittifak
güçlerini yenerek Edirne'yi fethetmiştir. Osmanlı ordusunun Edirne kalesine
dayanması sonucu kaçmaktan başka çaresi kalmayan Edirne tekfuru, Meriç
Nehri'nde taşkın olduğu bir gecede sala binerek Enez'e firar etmiştir'
ifadelerine yer verdi.
'İstanbul'un fethi Edirne'den başladı'
I. Murad
ve ordusu tarafından 1361 senesinde Edirne kalesinin anahtarlarının teslim
alındığını söyleyen Bozkurt; 'Kapıları açan ahaliye de en ufak bir zarar
verilmemiştir. Rumeli'nin en önemli şehirlerinden biri olan Edirne'nin
fethedilmesi ile '˜Şarkın Demir Kilidi' ele geçirilmiş; Balkanlar'da ve
Avrupa'da fetih hareketleri başlatılmıştır. Edirne; Osmanlı'nın, Rumeli yönünde
yaptığı fetih hareketlerinde askeri bir üs olarak kullanılmış, padişahların
Bursa yerine Edirne'de yaşamaya başlamaları ile şehrin önemi daha da artmıştır.
Bunların sonucu olarak şehrin nüfusunda da önemli oranda artış meydana
gelmiştir. Edirne'nin fethi, Balkanlar ve Avrupa tarihi için bir dönüm noktası
olduğu gibi İstanbul'un fethini de kolaylaştırmıştır. İstanbul'un alınması ile
ilgili planlar da Edirne'de yapılmış, ordular burada hazırlanmıştır.
İstanbul'un fethine yürüyüş bu kutlu topraklardan, Edirne'den başlamıştır'
dedi.
'4 defa işgale uğramıştır'
Stratejik
konumu itibariyle Edirne'nin, Osmanlı hükümranlığı süresince 2 defa Rus, birer
defa da Bulgar ve Yunan işgali olmak üzere toplam 4 defa işgale uğradığına
dikkat çeken Bozkurt; 'Her defasında da tarihe şan ve şeref veren Türk ordusu
ile Edirne'nin fedakâr ve civanmert halkı omuz omuza vermiş, işgale karşı
kahramanca mücadele edilmiş ve Edirne savunulmuştur. Ordusuna sonsuz güven ve
sevgi duyan Edirne halkı, bu sevgisinin nişanesi olarak 1899 yılında Müşirlik binasını
kendi imkânları ile yaptırmış ve bu toprakların yegâne güvencesi olan ordusuna
armağan etmiştir. Tarihinde birçok zafer bulunan Selanik'ten Mısır'a,
Pozantı'dan Edirne'ye kadar yurdumuzun dört bir yanında görev yapmış olan ve
sancağında İstiklal Madalyası bulunan 54'üncü Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı'nın
karargâh binası olarak kullanılan Müşirlik binası, ordu millet bütünleşmesinin
en güzel örneğidir. '˜Türk milleti, asker millettir' sözünün en iyi
temsilcilerinden biri olan Edirne Müdafi Şükrü Paşa, vasiyetinde; '˜Düşman
hatları geçtikten sonra ölürsem, kendimi şehit kabul etmiyorum. Beni mezara
koymayın. Etimi itler ve kuşlar çeke yesinler; fakat müdafaa hattımız
bozulmadan şehit olursam kefenim, lifim, sabunum çantamdadır. Beni bu mahalle
gömeceksiniz ve gelen nesiller üzerime bir abide dikeceklerdir' diyerek, Türk
askerinin halkı için verdiği mücadele iradesini göstermiştir' sözlerine yer
verdi.
'Hiç endişe etmeyiniz'
Bozkurt,
konuşmasında şehitlere de seslenerek; 'Bu topraklarda özgürce yaşamamızı
sağlayan, canını seve seve feda eden aziz şehitlerimiz; bizlere emanet
ettiğiniz bu güzel vatan topraklarında, hiç endişe etmeyiniz. Yüreğindeki vatan
sevgisi, sarsılmaz irade ve üstün cesareti ile milletini ve ülkesini kanının
son damlasına kadar koruyan Türk askeri, bugün de aynı inanç ve kararlılıkla
sizler gibi canını seve seve feda etmeye hazırdır. Rengini kanımızdan alan
bağımsızlığımızın sembolü al bayrağımız dalgalanmaya devam edecektir. Türkiye
Cumhuriyeti sonsuza kadar hür ve bağımsız yaşayacaktır' dedi. Bozkurt'un
konuşmasının ardından törende '˜Edirne'm' adlı şiiri Yıldırım Beyazıt Anadolu
Lisesi öğrencisi Seyfettin Fatih Hasan okudu. Şiirin okunmasının ardından
anıttaki tören sona ererken; tören korteji Saraçlar Caddesi'ndeki törenlere
katıldılar.
Atlar korktu eğiticiler sakinleştirdi
Edirne 100 Yaş Üstü Eserler Fotoğraf Sergisi'nin gezilmesiyle başlayan Saraçlar Caddesi törenlerinde, Edirne Valiliği, Şehit Üsteğmen Efkan Yıldırım Ortaokulu ve Meriç İlkokulu mehteran takımlarından oluşturulan mehteran takımı gösterilerini sundular. Gösteriler sırasında Lala Şahin Paşa, Hacı İlbey ve Evrenos Beyleri temsilen bulunan 2 adet atlının atları huzursuzlanırken; atları eğiticileri sakinleştirerek törende sorun yaşanmasını engellediler. Saraçlar Caddesi'ndeki törenler, folklor gösterileri ile sona erdi. Törenler kapsamında ayrıca İl Müftülüğü, İkindi Namazı öncesi Eski Cami'de Mevlid-i Şerif ve Hatim Duası okuttu.