Şallı'dan Şükrü Amca ziyareti
Edirne sokaklarında emeğiyle maddi gelir sağlamaya çalışan Romanları ziyaret eden Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği Başkanı Turan Şallı, unutulmaya yüz tutmuş demircilik mesleğinin son temsilcilerinden biri ile görüştü. Şallı, 85 yaşındaki Şükrü Kaynak'ı ziyaret ederken Kaynak'ın geçmiş deneyimleri ve Romanların günümüzdeki durumunu konuştu.
Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği Başkanı Turan Şallı, Edirne'de sokaklarında emekçi Romanları ziyaret etmeye devam ediyor. Şallı, korona virüsü salgınında geçimlerini sağlayabilmek amacıyla Saraçlar Caddesi'nde müzik icra eden Roman müzisyenleri ziyaretinin ardından 25 Kasım Stadı'nın köşesinde el emeğiyle ürettiği tarım aletlerini satışa sunan Şükrü Kaynak'ı ziyaret etti.
Edirne'nin Süloğlu ilçesine bağlı Şafak
Mahallesi'nde ikamet eden Kaynak ile Romanların dünü ve bugününü konuşan Şallı,
yaşadıkları sorunları Kaynak ile gerçekleştirdiği sohbet ile açıkladı.
Kaynak'ın, demircilik mesleğinin son temsilcilerinden biri olduğunu belirten
Şallı, 85 yaşındaki '˜Şükrü Amca'nın geçmiş deneyimleri ile günümüzdeki Roman
hayatına dair gözlemlerini anlattı.
'SON TEMSİLCİ ŞÜKRÜ KAYNAK'TIR'
Şallı,
1980'li yıllarda Türkiye'nin ekonomi sistemine giren neo-liberal politikaların,
küreselleşmenin gelişmesini sağladığını belirtirken; 'Küreselleşme ve
teknolojik gelişmelere yenik düşen Roman meslekleri, zamanla arz-talep
dengesindeki yerini koruyamamıştır. Geleneksel el zanaatları olan demircilik de
zamanla çağın teknolojik gelişmelerine ayak uyduramamış, bu mesleği yapan
Romanların da yeterli sermaye yaratamadıklarından klasik anlamda üretim
yapmaları kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu mesleğin son temsilcilerinden Süloğlu
ilçesi Şafak Mahallesi'nden Şükrü Kaynak'tır' ifadelerini kullandı.
'ÇİNGENECE SOHBET ETTİK'
Kaynak'ı,
25 Kasım Stadı'nın köşesindeki satış yaptığı alanda ziyaret ettiğini söyleyen
Şallı; 'Kendi üretmiş olduğu el yapımı küçük tarım aletlerini, farklı metal
ürünlerini ve ağaçtan yapılmış saplarını satmaya çalışıyordu. Üretmiş oldukları
malzemelere bakıp, '˜Amca bunları sen mi yapıyorsun?' diyerek söze başladım.
İkimizin ağzında da mecburen maske var. '˜Ben yapıyorum' sözüne karşılık Çingenece
(Romanes) ile girdiğim muhabbet bir anda Şükrü Amca'nın ağzındaki maskeyi
aşağıya indirerek, '˜Sen bizdensin' diyerek sevinci ve mutluluğu yüzüne
yansımıştı' dedi.
'EKONOMİK DURUMU ANALİZ ETTİ'
85
yaşındaki Kaynak'ın bugüne kadar sigara ve içki başta olmak üzere hiçbir kötü
alışkanlığının bulunmadığını açıklayan Şallı; ' Romanlar için zor bulunan bir
örnekti. '˜Eskiden bu işlerden iyi para kazanırdık, bu meslek öldü ama ben yine
severek bu işleri yapmaya gayret ediyorum. Pek para kazanmasam da Allah'a
şükürler olsun' diyordu Şükrü Amca. Yüreğindeki insan sevgisi dolu Şükrü Amcanın,
'˜Romanların şimdiki durumlarını nasıl görüyorsun?' soruma ise '˜Gerektiği gibi
mücadeleci değiller, rahata düşkünler, şimdilerde her türlü olanak var. Eskiden
bu kadar olanak yoktu. O zamanlar pek para da yoktu. Şimdilerde para var ama
almaya yetmiyor' demesi, günün ekonomik durumuna analiz getiriyordu' sözlerine
yer verdi.
'YOKSULLUK SİSTEMİNİ DİLE GETİRDİ'
Kaynak'ın
emekli olmasına ve ilerlemiş yaşına rağmen çalışmayı bir zorunluluk gibi
gördüğünü söyleyen Şallı; 'İster istemez yoksulluk konusu açıldı. Bizim
kaderimizin bir parçası yoksulluk sitemini dile getiriyordu. Ömrünü bu meslekle
geçiren Şükrü Amca, '˜Buna da şükürler olsun' diyordu. Ürettikleri ürünlerin
fabrikasyon olmasa da daha sağlam yapıldığı anlaşılıyordu. Fiyatlar nalbur
fiyatlarına yakın. Ne de olsa özenle yapılmış malzemeler. Yüreğinde samimiyet
ile Şükrü Amca'nın yanından ayrılırken, çekiç ve örs sesleri arasında üretmiş
olduğu malzemeler, şimdilerde zamana yenik düşmüş durumda. Şükrü Amca'nın
üretmiş olduğu malzemeler zamanın sessizliğinde alıcılarını bekliyor' diye
konuştu.