Muhabirimiz '˜engelli' gibi dolaştı - 1

Günümüzde Edirne, Türkiye ya da dünyanın herhangi bir yerinde kurulan, belirli gün ve haftalar başta olmak üzere farklı zamanlarda çeşitli projeler gerçekleştiren ve hayata yeni bir dokunuş için çabalayan sivil toplum örgütleri varlıklarını sürdüre dursun; insanoğlunun bugün ve her gün '˜bakması' değil '˜görmesi' gereken hayatlar var. Normal sınırları içinde yaşadığımızı hissettiğimiz hayatın içinde bireyselliğimizle sürüklenirken, farkında olmadığımız ama çeşitli adlar vererek resmiyete büründürdüğümüz insanlar '˜Onlar'. '˜Özürlü', '˜Engelli', '˜Özel Gereksinimli Birey' gibi tanımlamalarla sorunlarının çözüleceğine inandığımız, 1992 yılının 3 Aralık günü Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Uluslararası Engelliler Günü'nün kabul edilmesiyle birlikte yılda bir gün hatırlamayı görev bildiğimiz insanlar.

GÜNDEM olarak 2019 yılının son günlerine doğru adım atarken, Edirne Engelli Gönüllüleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serpil Erkenciler'den gelen bir telefon araması ile farklı bir deneyimi kabul etmenin gururunu yaşadık. Erkenciler, dernek olarak bu yıl farkındalık yaratmak amacıyla bir muhabirin, elektrikli araç ile Edirne'yi gezmesini ve yaşadığı deneyimleri yazmasını teklif etti. GÜNDEM Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Savaş'ın da projeye olur vermesiyle başlayan süreçte yaşadıklarımı ve hissettiklerimi bu satırlarda okuyacaksınız. Erkenciler ile gerçekleştirdiğim telefon görüşmesinin ardından her ne kadar elektrikli araca binmemiş olsam da deneyim süreci başlamıştı. Çuvaldızı kendime batırmaya karar vermişçesine yaptığım ilk empatide ne iş yerimin bulunduğu binaya, ne de evimin yer aldığı apartmana giremeyeceğimi fark edince aslında sorunun düşündüğümden çok daha büyük olduğunu hissettim. Bugün '˜engelli' diye tanımladığımız bireylerin önündeki en önemli engel, '˜Biz' olmamamız, ortak kullandığımız hayatı yaratırken kendimize 1-0 avans vermemizdir. İşine, evine ya da herhangi bir sosyal ortama hiçbir yardım almaksızın gidemeyen bir birey '˜engelli' değil, engellenmiştir.

Elektrikli araç deneyimimi ise 23 Kasım Cumartesi günü gerçekleştirmeye karar verdiğimizde hislerimde büyüyen heyecan ile birlikte tedirginliği unutamam. Aracı nasıl kullanmam gerektiğinden yolda karşılaşma ihtimalim olan sorunlara kadar birçok soru işareti zihnimde dönerken; ilk aklıma gelen engellenmiş bireylerin aynı zamanda ne tür yollarla sömürüldüğü oldu. Yol ortasında bir anda karşılaştığımız dergi satıcıları mı dersiniz, yoksa sözde destek adı altında kitap ayracı vs. satanlar mı? Engellenmiş bireylerin ve derneklerinin bu tür yollara kesinlikle başvurmadığını bilmekle birlikte insanların, beni tanımasıyla ortaya çıkabilecek sorunların verdiği tedirginlik, iç dünyamda tartışmalara neden oldu.

Aklımdaki soru işaretleri ise Engelli Gönüllüleri Derneği'ne adım atmamla birlikte yerini huzura bıraktı. Dernekteki insanların umutlu bakışları ve deneyimim sırasında karşılaşabileceğim sorunları nasıl çözebileceğimi detaylarıyla anlatmaları çok yardımcı oldu. Özellikle Serpil Erkenciler, Sabri Kavak, Şaban Ataseven ve Mübessel Yolalmaz'a teşekkürü bir borç bilirim. Elektrikli araçla ilk sürüşümü ise dernek önündeki kaldırımda gerçekleştirdim. İlk deneyimin bu kadar zor olacağını tahmin etmemiştim. Kaldırımların araç sürüşüne bu derecede elverişsiz olduğunu fark etmemle birlikte artık yola çıkmamın vakti geldiğine karar verdim. Erkenciler'den araç sürüş talimatlarını da aldıktan sonra ilk durağım tarihi Ekmekçizade Ahmet Paşa Kervansarayı'nda gerçekleştirilen açılışıyla birlikte Edirnelilerin yoğun ilgisiyle karşılaşan Edirne Devlet Tiyatrosu oldu.

Edirne'de yaşayan her bireyin sosyal hayatına yenilik katan Edirne Devlet Tiyatrosu'nun bulunduğu kervansarayın kapısından bilet satış bölümüne kadar rahatlıkla ulaşabilmekten mutlu olsam da önemli olan süreç sahnelenecek oyunu seyredebilmektir. Tam da burada sorunlar başlıyor. Seyircilerin bulunduğu salona girmek ve yer almak için ya bir görevliden yardım istemek ya da sahnelenecek oyuna yalnız gitmemek gerekiyor. Oysa her insanın özgürce tiyatro oyunu izleyebilme hakkı olmalı.

Edirne Devlet Tiyatrosu'ndan çıkış yaptıktan sonra Eski İstanbul Caddesi üzerinden Saraçlar Caddesi'ne gitmeye karar verdim. Cadde üzerinde benim de her ziyaretçisi gibi tarihi binasını hayranlıkla incelediği Edirne'nin en köklü eğitim kurumlarından biri olan Edirne Lisesi yer alıyordu. Fakat Edirne Lisesi'ne ulaşmak için uzun bir süre kaldırımdan değil de trafik akışının olduğu yoldan devam etmem gerekti. Burada da elektrikli araçla kaldırım dışında sürüşün ne kadar korkulu bir süreç olduğu anladım. Yol boyunca ilerlerken kolayca göremediğin arka tarafından araçlar geliyor ve seni fark etmemeleri demek, bir kazaya davetiye çıkarmak demek. Kaldırımların dar ve elektrikli aracın çıkabilmesi için uygun şartların sağlanmaması da başka bir sorundu. Edirne Lisesi'ne kısa bir mesafe kala kaldırıma çıkabileceğim bir bölge görmemle birlikte ilk kez özgür irademle kendimi kaldırımda buldum. Fakat burada da çöp konteynerlerinin kaldırımı ne kadar daralttığını gördüm. Konteyner ile duvar arasından elektrikli araçla geçmek o kadar zordu ki ya araç tekerleği kaldırım dışına çıkacak ve yere düşecektim ya da arada sıkışıp kalacaktım. Yavaş ve tedbirli hareketlerle aradan geçmeyi başardım ve soluğu Edirne Lisesi'nin önünde aldım. Burada hem lisenin bahçesine girebileceğimi, hem de Türkiye Muharip Gaziler Derneği Edirne Şubesi'nin de girişinin bulunduğu kaldırıma geçebileceğimi fark ettim. Trafiğin de yoğun olmadığını görünce rahatlıkla karşıya geçebildim. Şimdilik kaldırımdan yoluma devam edebiliyordum ama bir süre sonra yeniden trafik akışının olduğu yola çıkmak zorunda kaldım. Hedefim Saraçlar Caddesi'ydi.

Eski İstanbul Caddesi'nden Saray Otel'in bulunduğu bölgeye giden yol üzerinde ise ciddi oranda trafik akıyordu. Burada karşıdan karşıya geçmek için şoförlerin duyarlı tavırlarına ihtiyaç var. Neyse ki trafikteki araç şoförleri yol verdi ve rahatlıkla karşıya geçip Saraçlar Caddesi'ne giriş yapabileceğim sokağa ulaştım. Burada ise karşıma ilk olarak caddenin trafiğe kapalı olduğunu belirtmek amacıyla belirli aralıklarla konan taşlarla karşılaştım. Aralarında bırakılan mesafe elektrikli aracın geçebilmesi için uygun değildi. Yine dikkatli bir şekilde geçtim ve Saraçlar Caddesi'nin kalabalığına karıştım. Saraçlar Caddesi'nde elektrikli araçlar için en büyük sorunlarından birisi caddenin parke taş ile döşenmiş olması. Yol boyunca elektrikli araçtaki insan için ciddi sarsıntı yaratıyor. Bir an duraksayıp; '˜Bu nasıl yol? İçim dışıma çıktı!' diye haykıracakken fark ettim ki birçok insanla göz temasında bile değilim. (Devamı Yarın)