Hava kalitesi sağlıksız

Edirne merkez ve ilçelerinde yıllardır devam eden en önemli sorunlardan biri hava kirliliği. İnsan ve diğer canlıların sağlığına zarar verebilecek düzeyde ortaya çıkan hava kirliliği özellikle Uzunköprü ve Keşan ilçelerinde rekor üzerine rekor kırarken; Edirne merkez de kirlilikten payına düşeni almaya devam ediyor. Trafikten sanayiye ve ısıtma sistemlerine kadar pek çok nedene sahip hava kirliliğinde Türkiye'nin hava kalitesi göz önüne alındığında da yerelden genele kadar yönetim mekanizmalarının yanı sıra yurttaşlara da birçok görev düşüyor.

Hava kirliliğinin kaynaklarının tespit edilmesi, kirliliğin azaltılması ve kontrol edilmesine yönelik araştırmalar ve çalışmalar günümüze kadar tartışılagelirken; Edirne ile Uzunköprü ve Keşan ilçelerinin gerçek zamanlı hava kalitesi oranlarındaki olumsuz grafikler dikkat çekiyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Türkiye Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı tarafından sağlanan hava kalitesi verilerini de kullanan uluslararası '˜Real-time Air Quality Index' adlı internet sitesinde yer alan grafikte Edirne'nin hava kalitesi sağlıksız olarak dikkat çekti. GÜNDEM olarak havanın sağlıksız kalitesine karşılık hem kentin, hem de vatandaşların sağlığı ile ilgili yapılması gerekenleri Edirne Belediye Başkan Yardımcısı Dr. Ertuğrul Tanrıkulu ve Edirne Tabip Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Memet Akbal'a sorduk.

Edirne'nin hava kirliliği değerlerinin sağlıksız oranında yüksek çıkmasının nedenlerini sorduğumuz Edirne Belediye Başkan Yardımcısı Dr. Ertuğrul Tanrıkulu ise yaptığı açıklamada doğalgaz fiyatlarının artışına dikkat çekerken; 'Hava kirliği konusunda bir Dünya Sağlık Örgütü'nün kabul ettiği değerler, bir de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın kabul ettiği değerler var. İkisinin verileri birbirini tutmuyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine baktığımızda Türkiye'nin havası kirli, birçok ilde temiz bir hava bulamıyorsun. Edirne'de Karaağaç ve merkezde olmak üzere 2 tane temiz hava ölçüm aleti var. Doğalgaz fiyatlarında artış olduğu için de halkta kömür kullanımına geri dönüş var. Havada eski günlerdeki gibi koku var. Doğalgaz kullanımının artması iyiydi ama bu yıl bazı yerlerde kömür ve kurum kokusu oluyor. İnsan doğalgaz fiyatlarından dolayı kömüre dönüyorlar. Bu anlamda sıkıntı var ve bir çalışma yapılması gerekiyor' dedi.

'Kömür kalitesi düşük'

Edirne ile Keşan ve Uzunköprü ilçeleriyle birlikte il genelinde yaşanan hava kirliliğinin nedenlerini sorduğumuz Edirne Tabip Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Memet Akbal ise özellikle Edirne'nin Keşan ve Uzunköprü ilçelerinde hava kirliliğinin Türkiye rekoru seviyesinde olduğunu söylerken; 'Bölgemizde kullanılan yerel kömürlerimiz, hem partikül, hem de kükürt oranı olarak insan sağlığı için çok zararlı düzeydedir. Baca yakma sistemlerimizde, yakıcılarımızda, denetimlerimizde, İl Mahalli Çevre Kurulu kararlarında çok ciddi insan sağlığı ile ilgili sıkıntılar var. Ayrıca Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'nın dağıttığı kömürler de kalite olarak düşük düzeydeler. Hava kirliliği bölgemizde önceden beri yüksekti ve bunların hepsi toplandığında daha da artıyor. Bu durum, hem solunum sistemi hastalıkları, hem de son günlerde çok üst düzeye çıkmış olan gribal enfeksiyon salgınlarından ciddi etkilidir' ifadelerine yer verdi.

'Grip normal ama şiddeti yüksek'

Edirne'deki grip salgını oranının kış mevsimi normallerinde olduğunu açıklayan Akbal; 'Ama gribal enfeksiyonun şiddeti artık daha yüksek. Her yıl kış mevsiminde grip olur ama hava kirliliği nedeniyle daha yoğun yaşıyoruz. Yoksa ortaya çıkan özellikli bir grip değil, mevsimsel bir griptir. Ama biz bu gribi daha zor atlatıyor ve daha sık hastalanıyoruz. Hava kirliliği, hastalığın da daha sert geçmesine neden oluyor. Doktorların hepsi bilir ki bu mevsimde grip ya da solunum sistemi hastalıkları daha fazladır. Ama biz bunu daha yoğun yaşıyoruz. Özellikle çocuklarda ve yaşlılarda daha ciddi yaşıyoruz' dedi.

İdarecilere ve yurttaşlara görev

Hava kirliliğinden korunmanın yollarını sorduğumuz Akbal, kirlilikten korunmak için 2 önemli faktör bulunduğunu açıklarken; 'Korunmanın 2 yönü var. Birincisi; kenti yönetenler ve sağlık idarecilerinin yapacakları, ikincisi ise vatandaşların yapması gerekenlerdir. Vatandaş olarak özellikle kirliliğin yüksek olduğu akşam saatlerinde kendimizi korumamız, gribal enfeksiyon nedeniyle toplu yerlerden uzak durmamız, beslenmemizde özellikle sıvı tüketimine dikkat etmemiz gerekiyor. Kenti ve sağlığımızı korumakla görevli olanların yapması gerekenler ise hava kirliliği ile ilgili tüm kurumların ortak ve ciddi çalışma yapması gerekiyor. Doğalgaz tüketimini artırmamız gerekiyor. Özellikle kamu konutları buna dikkat etmeli. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'nın dağıttığı kömürlerin kalitesini yükseltmeliyiz. Kentlerdeki tüketilen kömürün hem kalitesini yükseltmeli, hem de denetimlerini sıklaştırmalıyız. Bacalardan çıkan dumanın kontrollerini yapmalıyız. Kalorifer yakanların eğitimlerinin, soba yakanların kömür kalitelerinin artırılması gerekiyor' sözlerine yer verdi.

'Kömür kent girişinde denetlenmeli'

Akbal, İl Mahalli Çevre Kurullarının hava kirliliği ile ilgili aldığı kararların birçoğunda tutarsızlık olduğunu söylerken; 'Bir de İl Mahalli Çevre Kurulu'nun yetki devri yaptığı belediyeler, bu denetimleri sıkı ve etkili yapamıyorlar. Edirne kent girişinde daha önceden kömür denetimi yapılıyordu, şimdi yapılıyor mu bilmiyorum. Ama Uzunköprü ve Keşan gibi Edirne'nin büyük ilçelerinin kent girişlerinde kömür denetimleri yok. Bunu kışın yapamazsın, kömürün alım mevsimi olan Eylül ve Ekim aylarında yapacaksın ki siteler ve vatandaş aldığı kömürü kente getirirken araçlarda denetlemelisin. Deposunu doldurduktan sonra gidip; '˜Senin aldığın bu kömür kalitesizmiş yakmanı engelliyorum' demek cidden büyük bir sıkıntıdır. Bu denetimleri Eylül ya da Ekim ayında sıklaştıracağımıza, kışın hava kirlenince kömürlerin kalitesi aklımıza geliyor' dedi.