Çeltik fiyatlarına '˜dip' tepkisi

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2019 Dönemi TMO Çeltik Alım Fiyatlarını açıkladı. TMO Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, 2018 yılına göre fiyatlarda yüzde 17,3-22,7 arasında artış yapıldığı ve fiyatlara ilave olarak Tarım ve Orman Bakanlığı'nca ton başına 180 TL/Ton prim ve diğer desteklerin de verileceği ifade edildi.

Açıklamaya göre; Baldo, Gönen, Edirne çeşit çeltikler 3 bin 800 TL/Ton; Cammeo, Romeo, Keshan, Galileo, Tunca, Köprü CL, Özgür CL, Güneş CL, Beşer, Proteo, Fedra, Barone CL çeşit çeltikler 3 bin 500 TL/Ton; Osmancık-97, Gala, Çakmak, Efe, Yatkın, Paşalı, Halilbey, Durağan, Kızıltan, Hamzadere, Sur CL, Ülfet, Sarhan, Imı 2554, Boyabatkalesi, Rekor CL ve diğer yerli ıslah çeşitler 3 bin 50 TL/Ton; Vasco, Ronaldo, Meco, Nembo, Colombo CL, Kikko, Ribaldo, 7721, Rocca ve diğer yabancı ıslah çeşitler 2 bin 900 TL/Ton ile Luna 2 bin 700 TL/Ton olarak açıklandı.

2019 Dönemi TMO Çeltik Alım Fiyatlarına ilk tepki, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve İpsala Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Darcan'dan geldi. Darcan, TMO'nun 2019 Dönemi TMO Çeltik Alım Fiyatları'nın dip rakamlar olduğunu söylerken; 'Çeltik, Marmara Bölgesi'nin ana ürünlerinden bir tanesidir. Çeltikte 2 bin 300 TL dönüm maliyetimiz var. Bu durum, dane maliyetini de değiştiriyor. Osmancık'ın, Baldo'nun veya Luna'nın verimi farklı tonajlara sahiptir ama dane verimine gelince 3 TL'nin üzerinde dane maliyetimiz var. Bugün açıklanan 3.05 TL Osmancık, bizim maliyetimizi karşılamaktadır. Bu yıl üreticilerin çok kâr edeceğini düşünmüyorum. Bu rakamlar, çok dip rakamlardır. Tarım Bakanlığı'mızdan bu fiyatların tekrar gözden geçirilmesini istiyorum. Bu fiyatlar, üreticimizin üretim maliyetleridir. Bu fiyatlarda üreticinin para kazanması çok zor. Şu anda piyasada 3 bin 300 TL'yi gören Osmancık'ın fiyatını 3,05 TL olarak açıklarsanız, piyasanın altında bir rakamdır. Üretici bazında piyasada fiyatları daha çok düşürecektir. Bu durum, üreticimizi çok zor duruma düşürecektir' ifadelerine yer verdi.

TMO'dan yapılan yazılı açıklamada ise 2019 yılı çeltik hasadının Ağustos ayının sonunda lokal olarak başlamasıyla birlikte ileriki günlerde yoğunlaşmasının beklendiği belirtilirken; 'Ülkemiz çeltik üretiminin geçen yıla göre yüzde 4 artışla 975 bin ton seviyelerinde olacağı tahmin edilmektedir. Bu yıl TMO tarafından çeltik alımlarında izlenecek politikalar şunlardır: TMO, Türkiye genelinde bulunan yaklaşık 210 işyerinde ve protokol imzalanan lisanslı depolarda çeltik alım faaliyeti gösterecektir. TMO iş yerlerine veya sözleşme imzalanan lisanslı depolara çeltik bırakan Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı üreticilerden belgelerindeki çeltik üretim miktarının tamamı satın alınacaktır. TMO ile protokol imzalayan lisanslı depolara ürün teslim eden üreticiler çeltiklerini elektronik ürün senedi (ELÜS) olarak TMO'ya satabileceklerdir. Üreticilerimizin lisanslı depoları kullanmaları menfaatlerine olacaktır. Nitekim lisanslı depolara ürün teslim edilmesi halinde; %2 stopaj, %2 SGK prim kesintisi muafiyeti, 25 TL/Ton nakliye desteği, araç başına 25 TL analiz desteği ve depo kira ücreti desteğinin yanında T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden ürün bedelinin yüzde 75'ine kadar sıfır (yüzde 0) faizli 9 ay vadeli kredi kullanma imkânı ile peşin ödeme gibi avantajlar mevcuttur' denildi.

Açıklamada, TMO'nun işyerlerinde tüm kesimlerden 31 Aralık 2019 tarihine kadar emanet alım yapacağı ifade edilirken; 'Tüccar ve şirketler; talepleri hâlinde TMO depolarında bulunan emanet çeltikleri ile TMO ile protokol imzalayan lisanslı depolarda bulunan çeltiklerini (ELÜS olarak) 1 Nisan - 31 Temmuz 2020 tarihleri arasında TMO'ya satabileceklerdir. Üreticilerimizin TMO iş yerleri önünde uzun süre beklemelerini önlemek amacıyla uygulamaya konulan randevulu alım sistemine devam edilecektir. Randevular İnternet üzerinden www.tmo.gov.tr veya randevu.tmo.gov.tr adreslerinden alınabileceği gibi yine internet sitesi üzerinden şube müdürlüklerimiz ile ajans amirliklerimizden de alınabilecektir. Pazar günleri hariç, haftanın 6 günü alım yapılacaktır. Ürününü TMO depolarına emanete bırakan üreticiler makbuz senedini kullanarak TMO'dan yüzde 30 avans alabilecektir. Üretici ve tüccarlar, emanete bırakılan çeltik için TMO'nun anlaşmalı olduğu bankalardan kredi kullanabileceklerdir. TMO'nun anlaşmalı olduğu bankalardan makbuz senedi ile kredi kullanan tüm kesimlerin bankalara olan yükümlülüklerini yerine getirerek ürünlerini TMO'ya satmamaları durumunda bankalara ödemiş oldukları faizin yüzde 25'i TMO tarafından karşılanacaktır. Ürün bedeli ödemeleri, çeltiğin TMO'ya teslim edildiği tarihten itibaren 10 gün içerisinde üreticilerin banka hesaplarına aktarılacaktır. Ürününü lisanslı depolar üzerinden Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) olarak TMO'ya satanlara ise ödemeler peşin yapılacaktır' sözlerine yer verildi.

Açıklamada, TMO'ya çeltik teslim edecek üreticilerin, alım noktalarında herhangi bir zorlukla karşılaşmamaları amacıyla dikkat edilmesi gerekenlere de yer verilirken; 'Üreticilerimizin; ÇKS bilgilerini güncellemeleri, randevularını mutlaka almaları, ürünlerini randevu alınan gün getirmeleri, anlaşmalı bankalardan alınacak ürün kartı veya banka hesap numaraları ile alım noktalarına gelmeleri, lisanslı depolara ürün teslim edeceklerin bankadan yatırım hesabı açmaları, ürünün, iş yerlerimize/lisanslı depolara ürün sahibi tarafından veya vekâlet verilerek getirilmesi gerekmektedir' denildi. Açıklamada; üreticilerin TMO işlemleri ile ilgili her türlü bilgiyi TMO internet sitesi, TMO iş yerleri ve Alo Ürün Hattı olan 312 416 34 10 (8 hat) telefon numarasından alabilecekleri ifade edildi.