Çakırlar'dan Bakanlığa çağrı: 'Tarihi yapılara çalışma başlatın'

İYİ Parti Edirne Milletvekili Orhan Çakırlar, Edirne'deki sivil mimari örnekleri ile tarihi yapıların restore edilerek koruma altına alınması amacıyla çağrı yaptı. Edirne'de bir dönem Koza Mektebi, Arıcılık Enstitüsü gibi faaliyetlerin gerçekleştirildiği ve İl Müftülüğü tarafından kullanılan sivil mimari örneğinin dün meydana gelen yangında kullanılamaz hale gelmesinin ardından Çakırlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na çağrı yaptı. Çakırlar, sivil mimari örneği yapının bulunduğu Meydan Mahallesi ile bölgeye yakın olan Babademirtaş Mahallesi'ndeki tarihi yapıların önemini hatırlatırken; kentte bulunan benzer yapıların da korunması gerektiğini söyledi. Restore işlemlerinin yüksek ücretli olması nedeniyle bireysel girişimlerin yetersizliğine dikkat çeken Çakırlar, restore ve koruma çalışmalarının devlet eliyle yapılması gerektiğini söyledi. Çakırlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na kentteki tarihi yapıların restore edilmesi için de önerilerde bulunduğunu açıkladı.

'EN İYİ KORUNMASI GEREKEN BÖLGE'

İl Müftülüğü tarafından kullanılan ve yangında kullanılamaz hale gelen sivil mimari örneğinin bulunduğu bölgenin, kentte en iyi korunması gereken bölgelerden biri olduğunu belirten Çakırlar; 'Hemen yanında Zehrimar Mezarlığı vardır. Bununla birlikte az aşağısında da özellikle Edirne tarihi açısından tasavvuf konusunda önemli isimlerden biri olan Mustafa Kabuli Efendi'nin de türbesi vardır. Bu bina aslında Tarım Bakanlığı'na bağlıydı ama uzun yıllar boş kaldı. Daha sonra müftülüğe geçti. İyi bakılır diye düşüyorduk ama gece sebebi bilinmeyen bir şekilde yangın çıkmış. Sivil mimari örneği olan bu binamız, bölgede az sayıda kalmış örneklerden bir tanesiydi. Restore de edilmiş ve çok güzel görünüyordu. Kuzey yönünde Edirne Belediyesi tarafından Kent Müzesi yapılan Hafız Ağa Konağı vardır' ifadelerini kullandı.

'İPEK BÖCEKÇİLİĞİNİN ENSTİTÜSÜYDÜ'

Çakırlar, tarihi binanın Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Koza Mektebi olarak kullandığını söylerken; 'İpek böcekçiliğinin enstitüsü olan bir yerdir. 1970'li yıllara kadar Edirne'de ipek böcekçiliği hatırı sayılır bir gelir kaynağıydı. Özellikle Bülbül Adası, Yıldırım Mahallesi'nin sol tarafında kalan Kazanova dediğimiz alanda hep dut bahçeleri vardı. İpek böcekçiliği için bakılan dut, meyve vermez, sadece yaprak verir. Onların yapraklarını tırtıl yer ve kozasını sarar. Zamanla farklı alanların gelişmesiyle Edirne'de ipek kozacılığı önemini kaybetti. Fakat bu coğrafyaya yakın olan Yunanistan'ın bazı bölgelerinde hâlâ devam ediyor. Sivil mimari örneğimiz de yapılış amacı bu sektörün geliştirilmesidir' dedi.

'KOZA FABRİKASI RESTORE EDİLMELİ'

Binada ipek böcekçiliğinin yanı sıra Arıcılık Enstitüsü'nün de bulunduğunu belirten Çakırlar; 'Halka arıcılığın önemini anlatmak amacıyla eğitim verilmiştir. Bu tarihi bina, sanayileşmemize büyük hizmetler etmiştir. Kaleiçi'nde Koza Fabrikası binamız da var. Edirne'de bu fabrika 1970'li yıllara kadar faaliyetteydi. Fakat kendi haline bırakırsan çatısı da çöker, hasar da görür. Burasının da mutlaka restorasyonunun yapılması gerekir' sözlerine yer verdi.

'ORİJİNALİNE UYGUN YAPILMALI'

Çakırlar, günümüzde restore edilen birçok örnekte yangın sensörü kullandığını söylerken; 'Restorasyondan sonra böyle bir yangın sensörü konulmamış olabilir. Fakat bu binaların yapılmasında bunları gözardı etmemek lazım. En azından bu tarihi binada yangın sensörü yoksa da restore edilen ve edilecek olan diğer binalarda tedbirler alınmalı. Bu binalar, şehirlerin hafızalarıdır. Betonarme binaların en iyisinin bile 100 yıllık ömrü var. O yüzden sivil mimari örneği binalarımıza gözbebeğimiz gibi bakmamız gerekir. Ümit ederim en kısa sürede orijinaline sadık kalınarak tekrar yapılır. Yangın fotoğraflarını görünce içim acıdı. Yangının neden çıktığı da incelemelerin ardından raporla ortaya çıkacaktır' dedi.

BAKANLIĞA ÇAĞRI YAPTI

Edirne'de birçok sivil mimari örneklerinin de bulunduğunu hatırlatan Çakırlar; 'Fakat bunları bireyler restore yaptıramıyor. Çünkü maliyetleri çok yüksektir. Bu nedenle Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın önayak olarak bu örneklerin yıkılmalarına, yakılmalarına ön vermeyecek şekilde çalışma yapması gerekir. Örneğin; Necmi İğe Evi restore edildi ve takdir etmek gerekir. Üç Şerefeli Camii'nin yanındaki örneği de restore ettiler ve çok güzel oldu. Bunları arttırmanın yolları ancak devlet eliyle olur. Edirne'de butik otel gibi birkaç işletme açıldı. Devlet bunlara destek veriyor ama yetersiz kalıyor. Bu tarihi yapılarımızı korumamız lazım ama bunun da ancak devlet gücüyle olabileceğine inanıyorum. Çünkü bu yapıların restore edilmesinin ardından da korunması çok zordur' ifadelerine yer verdi.

'BAKAN ERSOY SÖZ VERDİ'

Çakırlar, Edirne'deki tarihi yapıların korunması amacıyla kentte kamuoyu oluşturulması gerektiğini de belirtirken; 'Bireysel anlamda bu yapıları satın alarak restore etmek de çözüm olmuyor. Bir kişi bir tane bina kurtarabiliyor. Önemli olan devletin kültür politikası ile izleyerek bu kültür değerlerimize sahip çıkmasıdır. Örneğin; TBMM'de Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın bütçe görüşmeleri sırasında Edirne'den birtakım örnekler verdim. Edirne'deki Bulgar Mektebi'nin yanında Topkapı Hamamı var. Bu hamama yazık oluyor. Bunların bir kısmı savaşlarda tahrip olmuş. Ama bugün artık güçlü bir devletsen sahip çıkmalısın. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na öneri verdim. Kaleiçi semtinde Tunca nehri set boyuna yakın bir alanda II. Murat döneminde yapılmış Şeyh Şücaeddin Dergâhı var. Yanındaki caminin sadece minaresi kalmış ve minareyi de Kanuni Sultan Süleyman yaptırmış. Selimiye, Üç Şerefeli, II. Bayezid camileri nasıl ki selatin camii ise o cami de öyledir. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, caminin yapımına bu sene başlanacağına dair bana söz verdi' diye konuştu.