Ayçiçeğinde kara tablo

Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, Edirne bölgesindeki çiftçilerin karabasanı haline gelen köse hastalığı ve bozkurt sorunu hakkında basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Ayçiçeği üreticilerinin defalarca tarla bozmasına neden olan hastalıklara karşı çözüm yolu aranmaya devam ederken; Arabacı, Yunanistan'dan Edirne'ye çare bulmak amacıyla getirilen bazı ilaçlar ve üretimde meydana gelebilecek verim kayıpları ile ilgili konuştu.

Köse hastalığının, yıllar geçtikçe kendi kendini yenileyebilen bir hastalık olduğunu açıklayan Arabacı; 'Firmalar köseye dayanıklı çeşitler geliştiriyor fakat 3-4 yıl verimli oluyor. Daha sonra kösenin farklı ırkı çıkıyor daha dayanıklı çeşitler çıkıyor. İlacı atıp bu hastalığı önleme gibi bir şansımız yok. Köse hastalığının olmaması için hava şartları çok önemlidir. Toprak ısısı yükselmediği sürece ekiliş yapmayalım. Erken ekim bu hastalığın çoğalmasını sağlıyor. Çiftçi olarak toprak ısısının uygun olduğu dönemde ekim yapmalıyız. Hava şartları gece çok soğuk, gündüz çok sıcak olursa ve toprak ısısının yeterli bir seviyeye gelmediği dönemde yaparsak bu hastalığın her yıl olma olasılığı yüksektir' ifadelerine yer verdi.

                Arabacı, 2018-2019 sezonunda hava şartlarının uygun olmasına rağmen köse hastalığı nedeniyle 170 bin dönüm arazide ekilen ürünün bozulduğuna dikkat çekerken; 'Bozup ektikten sonra da ayçiçeğini kesen kurtlar türedi. Buna ilaç atsak da çok etkili olamadık. Bundan dolayı 2-3 defa tarlasını tekrar bozanlar oldu. Sadece 170 bin dönüm normal hastalıktan dolayı bozuldu. Fakat bu nedenlerden dolayı da ciddi alan bozuldu. Firma yetkilisi arkadaşlara, '˜Köseye toleranslı çeşitleri piyasaya sürmeyelim. Daha dayanıklı çeşitler yetiştirelim, çiftçiyi mağdur etmeyelim' dedim. Maliyetinin hepsi olmasa da bir kısmını karşılaması için ricada bulundum. Firma yetkilileri ise bunun sadece firma ile alakalı olmadığını, hava şartlarından kaynaklandığını söyleyip kabul etmediler. TARSİM Bölge Müdürümüz ile de görüştüm. Hastalık olduğunu söyleyerek, sigorta kapsamına alınmasını, çiftçinin mağduriyetinin giderilmesini talep ettim. Şu anda kapsamda değil ama önümüzdeki dönemlerde olabileceğini söyledi' dedi.

'Cumhurbaşkanlığı bilgi aldı'

Edirne merkez başta olmak üzere ilçe ziraat odaları başkanları ile birlikte hastalıklar konusunda dilekçe hazırladıklarını açıklayan Arabacı; 'Dilekçeyi Tarım Bakanlığı'na, Cumhurbaşkanlığı'na, Türkiye Ziraat Odası üst birliğimize gönderdik. Toleranslı çeşitlerin piyasaya sürülmemesi, bakanlığımızın dayanıklı çeşitlerin piyasaya sürülmesini kendilerinden talep ettik. Zirai araştırmadaki arkadaşlarımızla görüştük. Cumhurbaşkanlığı'nın bu konuyla ilgili geri dönüş yaptığını, onlardan bilgi aldığını söylediler. Önümüzdeki dönemde hem bakanlığımızın, hem de tohum yetiştirici firmalarımızın daha dikkatli olup özen göstermesini, daha dayanıklı çeşitleri piyasaya sürmelerini bekliyoruz' sözlerine yer verdi.

'Kurtları elimizdeki ilaçla öldüremiyoruz'

Başta Yunanistan olmak üzere yurt dışından hastalıklara karşı kullanılmak üzere getirilen ilaçlarla ilgili açıklamalarda bulunan Arabacı; 'Şu anda bize, '˜Yurt dışından geldi şu ilacı attığımızda bu hastalık geçecek' diye net bir bilgi gelmedi. Bu ilacı kullanan hiçbir arkadaşımızı duymadım. Bu ilaç ne kadar faydalı ya da değil araştırmak gerekir. Çok iyi bilmediğimiz konuda yorum yapmak yanlış olur. Araştırma Enstitümüzde inceledikten sonra bu ilacı yönlendirmek gerekir. Şu anda kurtlara karşı attığımız ilaçlar da sadece toprağın üzerine çıkan kurtları öldürebiliyoruz. Toprağın altındakileri öldüremiyoruz. O yüzden de kurtlar genelde akşam hava karardıktan sonra toprağın üzerine çıktığı için gece ilaçlaması yapıyoruz. Fakat kurtların hepsi toprağın üzerine çıkmıyor ve doğal olarak hepsini öldüremiyoruz. O yüzden de net bir çözüm olmuyor. Eskiden kurtlarla ilgili etkili ilaçlar vardı fakat Tarım ve Orman Bakanlığı'mız yasakladı. Yasakladığı için de hiçbirimiz bu ilaça ulaşamıyoruz' dedi.

'Yarı yarına kayıp olasılığı yüksek'

Erken dönemde ekilen ayçiçeklerinin çiçek açmaya başladığını söyleyen Arabacı; 'İyi de yağış aldılar. Onlarda bu yıl iyi bir verim olacağını düşünüyoruz. Şu anda çok güzel görünüyorlar. Köse ve kurt hastalığından dolayı yeni ekilişler yapanlar var. Bu dönemden sonra ekilen ayçiçeğinin döllenme süreci ise yoğun sıcaklara denk gelecektir. En iyi hava şartlarına denk gelse bile kesinlikle yüzde 20 verim kaybı olacaktır. Bu oran da minimumdur. Yüzde 40-50 de olabilir. Yarı yarıya verim kaybı olma olasılığı çok yüksektir' ifadelerine yer verdi.