Komşunun ayağına hizmet
Bulgar turistlerin Edirne'deki alışverişlerinde satın aldıkları ürünler arasına mobilya da girdi. Geçmiş yıllarda ikinci el mobilya satanlar iş yaparken levanın değerinin yükselmesi üzerine alışveriş 'sıfır' mobilyaya yöneldi. Bulgar turistler arasında mobilya müşterisinin artmasında en önemli etken 'ücretsiz nakliye ve montaj' oldu. Kaparo alan mağazalar mobilyayı Bulgaristan'a naklediyor. Birkaç gün sonra bir montaj elemanı giderek mobilyanın montajını yapıyor ve paranın kalan kısmını tahsil ediyor. 'Alan memnun, satan memnun' kuralı en çok alanda işliyor.
Edirne'de son yıllarda, komşu Yunanistan ve Bulgaristan ile ticari ilişkiler hızla gelişti. Para birimleri arasındaki kur farkının yarattığı avantaj sayesinde Yunan ve Bulgar turistler günübirlik alışveriş turlarıyla kentteki dükkanlara, pazarlara ve alışveriş merkezlerine akın ediyor. Özellikle Bulgaristan'dan alışveriş için gelenlerin satın aldığı ürünlerin skalası çok geniş. Baklavadan, tarım ilacına; konfeksiyondan inşaat malzemesine birçok ürünü tercih eden Bulgar turistler, artık evlerindeki mobilyayı da Edirne'den alıyor.
Ücretsiz nakliye ve montaj tercih sebebi
Taşınması, kurulumu ve gümrükleme
nedeniyle yurtdışında yapılan bir alışverişte pek tercih edilmeyecek olan mobilya,
Edirne'deki mobilyacıların Bulgaristan'a 'ücretsiz nakliye ve montaj'
hamlesiyle artık tercih ediliyor. Öyle ki Bulgar müşterilerin isteklerine göre
özel tasarım mobilyalar bile üretiliyor.
Tüm Bulgaristan'a hizmet var
'Ücretsiz nakliyle ve montaj' hizmeti
veren mobilyacılarda sistem şöyle işliyor; mağazada beğendiği mobilyayı seçen
Bulgar müşteri, kaparosunu bıraktıktan adresini bildiriyor. Mobilya mağazaları
genelde anlaşmalı oldukları Bulgar plakalı araçları kiralayarak, nakliyeyi
tamamlıyor. Mobilyalar adrese ulaştıktan sonra ise mağazanın pasaport ve vize
sorunu olmayan çalışanları bir-iki gün içinde adrese giderek, kurulumu
tamamlıyor ve paranın geri kalanını alarak, geri dönüyor. Haskovo, Kırcaali
gibi Edirne'ye yaklaşık 1 '' 1,5 saatlik mesafelerde bulunan şehirlerin yanı
sıra Karadeniz kıyısındaki Burgas'ın köylerine, başkent Sofya'ya kadar nakliye
hizmeti veren mağazalar var.
Eskiden ikinci el, şimdi sıfır alıyorlar
Edirne'de yaklaşık 23 yıldır mobilya
sektöründe görev yapan Modaser Mobilya sahibi Serkan Sert, Bulgar müşteri
akınını bir furya olarak değerlendiriyor. Furyanın belki de 2-3 yıl devam
edeceğini söyleyen Sert, ücretsiz nakliye ve montajın hareketlilik getirdiğini
ifade ederek, 'Önceki yıllarda kendileri gelip alıyorlardı, nakliyeyi kendileri
buluyorlardı. Ama şimdi böyle yapınca daha hareket oldu. Eskiden ikinci elciler
daha çok iş yapıyordu. Çünkü mobilya onlara daha pahalı geliyordu. Onların 1
Levası bizim 1 liramızdı. Şimdi bizim 3,5 liramız onların 1 Levası. Üçte bir
fiyata, bedavaya mobilya alıyorlar bizden. Biz de oraya gittiğimizde
mağazalarda görüyoruz. Çok iyi olmayan bir köşe takımına 2 bin Leva diyorlar. 2
bin Leva 7 bin lira demek Biz de 2 bin Levaya çok daha kaliteli şeyler
alıyorlar' şeklinde konuşuyor.
Türkiye'de fiyat yarı yarıya
Bulgarların mobilyada özellikle bir ürün
çeşidi tercih etmediğini söyleyen Set, 'A'dan Z'ye her şeyi alıyorlar. Çocuk
odasından tutun da bahçe mobilyasına kadar her şeyi alıyorlar. Yatak odası,
yemek odası. Çoğunlukla da evlenecek genç çiftler geliyor. Orada bir mobilya
düzmeye kalksa minimum 20 bin Leva,
burada maksimum 10 bin Leva'ya bütün evi düzüyor' ifadelerini
kullanıyor.
Kurulum elemanlarına pasaport ve vize çıkarttıklarını ifade eden Sert,
nakliyenin daha çok Haskovo, Kırcaali, Plovdiv gibi yerlere olduğunu söylüyor.
Sert, başkent Sofya dahil Bulgaristan'ın birçok şehrine gittiklerini aktarıyor.
Zengin de orta sınıf da geliyor
Daha önce de Bulgar müşterilerin
geldiğini ifade eden Sert, döviz kurlarındaki fark açıldıkça artık sadece zenginlerin
değil, orta halli kesimin de son birkaç yıldır Edirne'den mobilya alışverişine
gelmeye başladığını ifade ediyor. Sert, 'Mecburen müşterileri çekmek için de o
tabelaları yazıyoruz' şeklinde konuşuyor.
Fiyatta müşteri ayrımı yok
Bulgar müşterilerden Türk müşterilere
oranla daha fazla kar sağlamadıklarını ifade eden Sert, 'Çünkü Türkiye'de neyse
aynısı onlar için geçerli. Bir koltuk takımı 5 bin TL ise Türk müşteriye de 5
bin TL, Bulgar müşteriye de. Sonuçta onlar da parayı sokakta bulmuyor. Nakliye
ilave etmiyoruz. Mobilyadan müşteriyi kazıklayarak kazanamazsınız' ifadelerini
kullanıyor.
Önce nakliye, sonra montaj
Sert, son olarak Bulgar müşterinin
mağazada beğendiği ürünü satın alıp, kaparosunu bırakmasının ardından işleyen
süreci şöyle anlatıyor; 'İlk önce aracı gönderiyoruz, eşyayı taşıyorlar. Bir
veya iki gün sonra elemanları gönderiyoruz. Montajını yapıp, parasını
alıyorlar. Taşıyan araç Bulgaristan aracı, biz kiralıyoruz. Ücretini biz
veriyoruz. Götürüyorlar indiriyorlar bir veya iki gün sonra bizim
personelimizden biri gidiyor montajını yapıp kuruyor. Parayı teslim alıp
geliyor.'
Fiyat sınırı var
Edirne'de yaklaşık 35 yıldır ailenin 3. kuşağı
olarak mobilyacılık sektöründe hizmet veren Sevser Mobilya'nın sahibi Murat
Gökçe her alışveriş için 'ücretsiz nakliyat' hizmeti vermediklerini söylüyor.
Gökçe, 12 '' 13 bin lira sınırındaki bir alışverişi Haskovo'ya kadar ücretsiz
taşıdıklarını ekstra yerler içinse ücret aldıklarını ifade ediyor. Gökçe,
montaj hizmeti istenmesi durumunda ise yerel tedarikçileriyle iletişime
geçtiklerini söylüyor. Gökçe, ücretsiz nakliye hizmetine nasıl karar
verdiklerini şöyle açıklıyor; 'Müşterilere hizmet maliyetiyle alakalı hesaplama
yaptık. Edirne'de bir müşteri 12- 13 bin liralık mal alsa, onu evine götürmemiz
ve kurmamızın maliyetinin ne kadar olacağını ve bunun Bulgaristan'daki
taşıyıcıların istediği nakliye bedelleriyle karşılaştırınca oranların birbirini
yakaladığını gördük.'
Güven şart
Gökçe, satış yaptıkları Bulgar
müşterilerin büyük çoğunluğunun ülkede yaşayan Türk soydaşlar değil, Bulgarlar
olduğunu ifade ederek, ücretsiz nakliyat ve montaj nedeniyle Edirne'nin tercih
edildiğini söylüyor. Ayrıca müşterilerde güven uyandırmanın da bu duruma
fazlasıyla katkı olduğunu söyleyen Gökçe, 'Bugün dünyanın her yerinden her şey
alınabilir ama mobilya biraz zor bir şeydir. Büyük emtiadır. Kaparo verilecek.
İnsanlar güvenmek istiyor. Paranın belli bir bölümünü alıyoruz, '˜Kalanını
teslimatta verirsiniz' deyince daha büyük bir güven telkin ediliyor. Ve o yönde
tercih ediliyor' şeklinde konuşuyor.
'Bu pazarı önemsiyoruz'
Gökçe, aşağı yukarı her mağazanın
'ücretsiz nakliye' hizmeti verdiğini ancak müşterilerin kendi zevklerine uygun
koleksiyonların bulunduğu mağazaları tercih ettiklerini söylüyor. Gökçe, son
olarak Bulgar müşterilere saygı duyduklarını söyleyerek, 'Onlara gösterdiğimiz
misafirperverlikten çok etkileniyorlar. Kandıralım paralarını alalım derdinde
değiliz. Bize ekstra bir pazar olduğu için önemsiyoruz' ifadelerini kullanıyor.
'Vize büyük sıkıntı'
Bulgaristan'a 'ücretsiz montaj' hizmeti veren Atak Mutfak'ın ortaklarından Murat Susamişleyen, 'Bulgaristan için nakliyeye karışmıyoruz. Onların kendi nakliyecileri var. Onlar götürüyorlar ürünlerini. Sonra bizden sadece montaj desteği istiyorlar' diyor ve ekliyor 'Ben ve ortağım montajlara gidiyoruz. Yunanistan'a da gittiğimiz oluyor. En çok sıkıntı yaşadığımız şey vize. Ben en son Yunanistan'dan 6 aylık vize almıştım. Ortağım 45 günlük aldı. En büyük sıkıntımız buradan oraya geçebilmek' şeklinde konuşuyor.
Çoğunlukla Bulgaristan'a gittiklerini ifade eden Susamişleyen, 'Mal gittikten sonra bir hafta 10 gün sonra da biz montaja gidiyoruz. Bulgarca bilen elemanımız var. Oraya beraber gidiyoruz. Müşteri ile diyalogu o sağlıyor, biz sadece işimizi yapıyoruz' şeklinde konuşuyor.
Susamişleyen son olarak Bulgar ve Yunan
müşterilerin ekonomik krizde Edirne esnafını ayakta tuttuklarını söyleyerek,
'Bizimle çalıştıklarında memnun kalıyorlar. İnşallah üzmeyiz onları. İşler daha
da iyiye gider' diyor.