İlk kitabı O yazmış

Edirne Yerel Tarih Grubu, her ay kent tarihi konularında gerçekleştirdiği toplantılarına devam ediyor. Grubun Ocak ayındaki toplantısında yaklaşık 50 yıldır Edirne'nin eski fotoğraflarını ve belgelerini toplayan Cemil Gürleyik, '˜Fotoğraflarla Edirne ve Hatıralar' konulu sunum gerçekleştirdi. Edirne Lisesi'nden Yetişenler Derneği toplantı salonunda düzenlenen etkinliğe Edirne Cumhuriyet Başsavcısı Fatih Karabacak, Edirne Belediyesi eski Başkanı İbrahim Ay, Edirne Belediyesi eski Başkanı Güngör Mazlum, Edirneli Yerel Tarih Araştırmacısı Cengiz Bulut ile çok sayıda tarih meraklısı katıldılar.

1970 yılında Edirne Lisesi'nden mezun olan Cemil Gürleyik, Edirne'nin eski fotoğraflarından oluşturduğu arşivini katılımcılarla paylaştı. Gürleyik, 1970 yılında Edirne Lisesi'nden mezun olmasının ardından İstanbul'a gittiği ve Edirne fotoğraflarını arşivlemeye başladığını açıkladı. Gürleyik, Edirne'ye ait fotoğraflar, kartpostallar ve gravürlerden albüm oluşturduğunu söyledi. Gürleyik, meraklı kişilerin birlikteliğiyle Edirne'ye ait fotoğrafların bir araya toplanması gerektiğini söylerken; 'Bu fotoğraflar bize ait şeyler değil, Edirne'ye ait şeylerdir. Herkesin bilmesi, faydalanması, görmesi lazım. Nasıl bir yer olur? Buna bir önayak olunursa bu işi toparlamamız lazım. Yoksa benden sonra elimdeki fotoğraflar yok olacak. Dolayısıyla bu fotoğrafların bir araya toplanması lazım' dedi.

1953 yılında Edirne'de doğduğunu belirten Gürleyik, ailesine ait Edirne'de çektirilen fotoğrafları da katılımcılarla paylaştı. Kaleiçi semtinden tarihi fotoğraflar paylaşan Gürleyik, Balık Pazarı Caddesi ile Arif Paşa Caddesi'nin kesiştiği köşedeki tarihi bir konakta dünyaya geldiğini açıkladı. Kaleiçi semtinde meydana gelen büyük yangından sonra yaptırılan ve 1957 yılında yıktırılan büyük su terazisinin de fotoğraflarını sundu. Tarihi Karaağaç Tren Garı, İstiklal Ortaokulu, Makedonya Kulesi, Çilingirler Çarşısı, Üç Şerefeli Camii, Yemişkapanı Hanı ve Selimiye Camii, Edirne Lisesi, Edirne Büyük Sinagogu, Saraçlar Caddesi başta olmak üzere kentin birçok yerinden tarihi görüntüleri paylaşan Gürleyik, sunumunda toplam 140 farklı fotoğraf, resim ve gravür kullandığını açıkladı.

Kızanlıklı Mustafa Muhsin'i anlattı

Gürleyik, sunumunda Edirne'nin tanınmayan isimlerinden birine de yer verdi. '˜Kızanlıklı Mustafa Muhsin' adındaki tarihi kişiliği katılımcılara tanıtan Gürleyik; 'Kızanlıklı Mustafa Muhsin, Edirne İdadi Müdürlüğü ve tarih öğretmenliği yapıyor. Kendisi, annemin halasının eşidir. Eski İstanbul Caddesi'nde oturuyormuş' sözlerine yer verdi. Mustafa Muhsin'in, Edirne Milletvekili Şakir Kesebir ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti üyelerinin de birlikte bulunduğu bir fotoğrafı da paylaşan Gürleyik; 'Mustafa Muhsin, 1937 yılında vefat etmiş' ifadelerine yer verdi. Mustafa Muhsin'in Edirne Sultanisi Müdürlüğü yaptığını da açıklayan Gürleyik; 'Mustafa Muhsin, Türkiye'de ilk milli eğitimde okunan tarih kitabının da yazarıdır. Tarih kitabının Osmanlıcası bende bulunuyor' dedi. Etkinlikte Gürleyik ve katılımcılar ayrıca Edirne anılarını paylaşırken; etkinlik sona erdi.

Mustafa Muhsin Teker kimdir?

7 Mayıs 1890'da İstanbul'da doğdu. İstanbul Mahmudiye Rüşdiyesi'nde orta, Mercan İdadisi'nde pekiyi derece ile lise öğrenimini tamamladı. 1910'da Mülkiye'den de pekiyi derece ile mezun oldu. Mezuniyetinden sonra eğitim mesleğini seçti ve yaşamının sonuna kadar bu meslekte kaldı. 1910'da Mühendis Mektebi Tahrirat Kâtipliğine tayin edilerek Devlet hizmetine girdi. 1911'de Üsküp, 1913'te Kastamonu, 1915'te Edirne Sultanileri tarih öğretmenliklerine, daha sonra da Edirne Sultanisi Müdürlüğüne getirildi. Aynı yıl bilinmeyen bir sebepten müdürlükten ve öğretmenlikten istifa ederek ayrıldı. 1915 yılı sonunda Edirne'ye bağlı Tatarlar Nahiyesi Müdürlüğüne, 1916'da Bazban Kazası Kaymakamlığına atandı. 1919 yılı sonunda tekrar Edirne Sultanisi tarih öğretmenliğine geri döndü. 1919'da İstanbul Sultanisi, 1922'de İstanbul Erkek Lisesi ve Bezm-i Alem Kız Lisesi tarih öğretmenliklerine, 1924'de ek görev olarak Feyz-i Ati Lisesi, 1929'da Davudpaşa Orta Mektebi tarih öğretmenliklerine getirildi. 1928 başında gene bilinmeyen bir sebepten istifa ederek öğretmenlikten ayrıldı ve İnhisarlar Umum Müdürlüğü Teşkilatına geçip Diyarbakır bölgesine müfettiş olarak gönderildi. 1929'da bu görevden ayrılarak tekrar öğretim mesleğine geri döndü. 1929'da Kabataş, 1931'de Galatasaray, 1932'de Kandilli Kız Liseleri tarih öğretmenliklerine, ek görev olarak da 1935'de Üsküdar Amerikan Kız Koleji tarih öğretmenliğine atandı. Bu görevlerde iken 30 Ekim 1937'de İstanbul'da vefat etti. Mustafa Muhsin Teker, Ord. Prof. Ahmed Hamid Ongunsu ile birlikte 750 sayfalık bir Türkiye Tarihi (1926) yazmış, daha sonra 1950 yılında yeni harflerle tekrar basılmıştır.